Pompanın kullanılacağı sistemin ihtiyaç duyduğu kapasite miktarı m³/h (metreküp/saat) veya l/dk (litre/dakika) cinsinden belirlenir.

Sıvının viskozitesi; pompanın büyüklüğü, boru çaplarının tayini, pompayı tahrik edecek motor veya redüktörün tayini için çok önemli bir faktördür.Bu sebeplerden dolayı, sıvının transfer esnasındaki viskozitesi net olarak belirlenmelidir.Tabloda çeşitli viskozitelerin çevirimleri verilmiştir.

▷ Viskozite çevrim tablosunu görüntülemek için tıklayınız.

Daha önce belirlenen kapasite ve viskozite göz önünde bulundurularak aşağıdaki tablodan pompanın büyüklüğü belirlenir.

▷ Pompa seçme diyagramını görüntülemek için tıklayınız.

Pompanın tipi belirlenir; Yukarıdaki tablodan pompa büyüklüğü seçildikten sonra; sistemin gerekleri dikkate alınarak pompanın tipi belirlenir. (İçten Eksantrik Dişli ,Helis dişli vb)

Pompa ekseni ile depodaki sıvı arasındaki maksimum (Pozitif emme) mesafeye EMME DERİNLİĞİ denilir. Bu mesafe; emme borusu uzunluğu, çapı, boru üzerindeki dirsekler, filtreler ve klapeler tarafından belirlenir. Emme Mesafesi; Sistemin bulunduğu yerdeki hava basıncına bağlıdır. Hava basıncı, deniz seviyesinde teorik olarak 760mmHg veya 10,33mss olarak kabul edilir. Bu değer pratikte 10mss olarak alınabilir. Deniz seviyesinden her 100m yukarıya çıkıldıkça emme mesafesi, basınç düşmesinin bir sonucu olarak 10 cm azalır. Başka bir deyişle, 1000m yükseklikteki bir pompanın emme mesafesi deniz seviyesindeki aynı tip bir pompaya göre 1m, 2000m yükseklikte ise 2m daha düşük olacaktır. Fitting malzemelerindeki vb. kayıplarda göz önüne alınırsa 2000m yükseklikteki bir yerde bulunan pompa, ortalama olarak 6 m ile 7 m arasındaki bir mesafeden çekiş yapabilir. Bu mesafe, çekilen malzemenin yoğunluğuna ve ortam sıcaklığına bağlı olarak değişebilir.

Pompanın vakum (emme) için çalışacağı durumlarda, emme borusunun pompa giriş ağzı çapından küçük olarak seçilmesi ve mümkünse emme hattına klape bağlanması gerekir. Pompa, emme yerine basma için çalışacaksa, deponun mümkün olduğunca yakınına veya alt sınırına monte edilmeli ve emme borusu pompa giriş ağzından daha büyük çapta veya aynı çapta olmalıdır.

Pompanın basma hattı boru çapı; transfer edilecek sıvının viskozitesi, özgül ağırlığı ve basma mesafesine bağlı olarak belirlenir. (Fabrikamıza danışın )

Pompaya hareket verecek motorun gücü; pompanın transfer ettiği sıvının kapasitesine (lt/h), karşı dirence (mss), sıvının özgül ağırlığına ve pompanın verimine bağlı olarak değişir.Özgül ağırlığı 1 ve 1’den az olan sıvılar için borulardaki karşı direnç ; yatayda 100 metre için 10mss, dikeyde ise 10 metre için 10 mss olarak kabul edilir.Özgül ağırlığı 1’den fazla olan sıvılar için ise borulardaki yük kaybı (karşı direnç) tablo 8 deki katsayılar kullanılarak aşağıdaki formül ile hesaplanır;

Not : Karşı direnç hesaplanırken hatta bulunan dirsekler, vanalar, klepeler v.s nin eşdeğer boru uzunlukları da dikkate alınmalıdır.Eşdeğer boru uzunlukları tablo 9 da verilmiştir. Karşı Direnç (mss) = Katsayı (Tablo 8 den) x Sıvının özgül ağırlığı x 0.226 x Borunun boyu (m) Pompanın verimi ise tablo 10 dan bulunur. Yukarıda bahsedilen değerler tespit edildikten sonra, Pompaya hereket verecek motorun gücü aşağıdaki formül ile hesaplanır;

Pompaya hareket verecek motorun gücü; pompanın transfer ettiği sıvının kapasitesine (lt/h), karşı dirence (mss), sıvının özgül ağırlığına ve pompanın verimine bağlı olarak değişir. Özgül ağırlığı 1 ve 1’den az olan sıvılar için borulardaki karşı direnç; yatayda 100 metre için 10mss, dikeyde ise 10 metre için 10 mss olarak kabul edilir. Özgül ağırlığı 1’den fazla olan sıvılar için ise borulardaki yük kaybı (karşı direnç) tablo 8 deki katsayılar kullanılarak aşağıdaki formül ile hesaplanır;

Not : Karşı direnç hesaplanırken hatta bulunan dirsekler, vanalar, klepeler v.s nin eşdeğer boru uzunlukları da dikkate alınmalıdır. Eşdeğer boru uzunlukları tablo 7 da verilmiştir. Karşı Direnç (mss) = Katsayı (Tablo 8 – 1, 2, 3, 4 den) x Sıvının özgül ağırlığı x 0.226 x Borunun boyu (m) Pompanın verimi ise GRAFİK 1 de bulunur. Yukarıda bahsedilen değerler tespit edildikten sonra, Pompaya hereket verecek motorun gücü aşağıdaki formül ile hesaplanır;

Motor Gücü (hp) = Kapasite (lt/h) x Karşı Direnç (mss) x Sıvının Özgül Ağırlığı
3600 x 75 x Pompanın verimi
1 kW = 1,36 hp
VİSKOZİTE - KAPASİTE'YE BAĞLI BORU GÜÇ KAYBI TABLOSU - Excel olarak indirmek için tıklayınız.

Pompada kullanılacak malzemeler; pompanın transfer ettiği ürüne göre değişiklikler göstermelidir. Çünkü her sıvının kimyasal ve fiziksel özelliği farklı olduğundan pompa malzemesi ile etkileşimi farklılıklar gösterir. Bunun içindir ki pompada kullanılan malzemeler sıvıya göre seçilir.

Örneğin yağlayıcı özelliği olan bir sıvının transferinde kullanılan pompanın yatakları bronz olurken, asit kaynaklı bir sıvının transferinde kullanılan pompanın yatakları karbon olarak seçilmektedir. Bunların yanında gıda transferi gerçekleştiren pompaların, sıvı ile temas eden kısımlarının komple paslanmaz veya teflon malzemeden imal edilmeleri gereklidir. Pompa malzemesi belirlendikten sonra pompadan geçecek sıvının, dolayısı ile pompanın ısıtılması veya soğutulması gerekliliğine göre pompanın ceketli veya ceketsiz olmasına karar verilir.

Pompanın bütün özellikleri belirlendikten sonra, son olarak pompanın nasıl hareket alacağına karar verilir.

Mevcut Akuple şekilleri aşağıdaki gibidir;

- Akuple edilmemiş (Çıplak Pompa)
- Elektrik motoruna direk akuple
- Redüktörlü elektrik motoruna akuple
- Redüktörlü akuple
- Kayış kasnaklı akuple
- Varyatörlü redüktörlü elektrik motoruna akuple
- Çekilir tip (tekerlekli) şase üzerine akuple
- Kayış kasnaklı ve redüktörlü akuple